دسته: علوم اجتماعی کنترل بهداشتی مواد زاید جامد شهری مدیریت مواد زائد جامد امروزه بعنوان یكی از مهمترین دغدغه های جوامع بشری مطرح می باشد افزایش حجم زباله‌ها از یك سو و تنوع و گوناگونی آنها از سوی دیگر بر پیچیدگی نحوه جمع آوری و دفع آنها می افزاید گسترش علوم و فن آوری در زمینه های مختلف شیمی ، فیزیك ، پزشكی و …… موجب ورود انواع زباله های خطرناك حتی در داخل
قیمت فایل فقط 3,900 تومان
کنترل بهداشتی مواد زاید جامد شهری
کنترل بهداشتی مواد زاید جامد شهری
مدیریت مواد زائد جامد امروزه بعنوان یكی از مهمترین دغدغه های جوامع بشری مطرح می باشد . افزایش حجم زباله‌ها از یك سو و تنوع و گوناگونی آنها از سوی دیگر بر پیچیدگی نحوه جمع آوری و دفع آنها می افزاید . گسترش علوم و فن آوری در زمینه های مختلف شیمی ، فیزیك ، پزشكی و …… موجب ورود انواع زباله های خطرناك حتی در داخل زباله های خانگی شده است . امروزه دیگر سیستم های جمع آوری و دفع سنتی زباله ها جوابگو نبوده و نمی تواند از آلودگی های زیست محیطی ناشی از انواع زباله های شیمایی ، میكربی ، رادیو اكتیو و …را بگیرد. تصویب قانون مدیریت پسماندها علیرغم وجود اشكالاتی در آن ، می تواند بعنوان یكی از گامهای مهم در راه ارتقاء وضعیت مدیریت مواد زائد جامد در سطح كشور باشد . بر اساس این قانون شهر داریها در محدوده شهر ها برای اولین بار قانونا و رسما بعنوان ارگان مدیریت كننده زباله های خانگی شناخته شدند اگر چه به نظر می رسد كه اقدامات شهر داری ها به تنهایی نمی تواند مثمر ثمر بوده و موارد زیر در جهت بهبود وضعیت مدیریت مواد زائد جامد در شهر ها ضروری بنظر می رسد :
1- تغییر الگوی مصرف مردم از طریق آموزش و فر هنگ سازی و تصویب قوانین مورد نیا ز شامل : خرید و استفاده از اجناس با دوام ، تهیه مواد غذایی باندازه مصرف ، بازیافت و استفاده مجدد در مبداء تولید
2- استفاده از نیروهای متخصص و دارای دیدگاههای بهداشتی و زیست محیطی در مدیریت مواد زائد جامد
3- تلاش برای تولید بیو كمپوست بجای كمپوست مخلوط از طریق ایجاد سیستم های بازیافت جداسازی زباله های خطرناك در مبداء تولید
4- تجهیز ناوگان جمع آوری و حمل و نقل زباله و استفاده از سیتم های جدید و بهداشتی
5- مكان یابی مناسب و آماده سازی و نگهداری محل های دفن زباله و اجرای كامل تعریف دفن بهداشتی دراین مكانها
6- انجام طرح های پژوهشی و تحقیقاتی و یافتن سیستم های مناسب دفع زباله بر ای هرمنطقه از كشوریکی دیگر از دغدغه ها و معضلات بهداشتی کشور و استان مسئله جمع آوری و دفع زباله های خطرناک پزشکی شامل زباله های عفونی ، سمی و رادیو اکتیو می باشد . در این راستا بر اساس قانون مدیریت پسماندها و با موظف شدن کلیه تولید کنندگان اینگونه پسماندها به مدیریت صحیح آنها گامهای اولیه در ارتباط با ایجاد و گسترش سیستم های بی خطر ساز زباله ای عفونی و استقرار آنها در مراکز پزشکی ، جرقه های امید برای بهبود وضعیت زده شده است .
ماموریت بهداشت محیط در رابطه با پسماندهای شهری
•بررسی وضعیت مدیریت مواد زاید جامد در شهرهای استان و پیگیری از طریق ارگانهای ذیربط
•شناسایی كانونهای آلوده و اعلام به ارگانهای ذیربط
•مشاركت در كمیته استانی مدیریت پسماندها
•هماهنگی با ارگانهای ذیربط
•كنترل محلهای دفع نهایی زباله و پیگیری نواقص از طریق ارگانهای ذیربط
• آموزش همكاران، مردم و دیگر گروههای هدف
مدیریت زباله های شهری
مقدمه
در کشور ما ایران با محاسبه 800 گرم زباله سرانه ، هر روزه بالغ بر 50000 تن مواد زاید جامد تولید می شود که در مقایسه با سایر کشورهای هان یا 292 کیلوگرم زباله هر نفر در سال در حد متعادلی قرار گرفته است ، لکن ازدیاد جمعیت نو توسعه صنعت به گونه ای که در برنامه سوم جمهوری اسلامی ایران مطرح است موجبات ازدیاد مواد زاید جامد و بالطبع تغییرات فیزیكی ـ شیمیایی آنها را بوجود می‌آورد به طوریكه برنامه های جمع آوری و دفع زباله موجود جوابگوی نیازهای این بخش از كار نخواهد بود. امر جمع آوری، دفع، بازیافت و اصولا مدیریت مواد زاید جامد در ایران با توجه به نوع و كیفیت زباله های ایران تفاوت فاحشی با سایر كشورهای جهان دارد، لذا بكارگیری هر گونه تكنولوژی بدون شناخت مواد و سازگاری عوامل محلی كار ارزنده ای نیست. وجود 70 درصد مواد آلی قابل کمپوست و بیش از 40 درصد رطوبت در زباله های خانگی از یک سو و تفاوت فاحش آب و هوا و شرایط زیست در مناطق مختلف کشور با سبک و فرهنگ منحصر خود از سوی دیگر خود دلیلی بر عدم استفاده بی رویه از تکنولوژی های وابسته به خارج است، تجربه سال ها رکود در عمل آوردن کمپوست و پرداخت هزینه های گزاف جمع آوری و دفع زباله که تنها برای شهرهای مختلف کشور روزانه حدود 20% بودجه شهرداری ها را تشکیل می دهد نشانگر اهمیت این مسئله در برنامه های محیط زیست کشور است.
توجه به امر بهداشت و سلامت جامعه و رعایت جنبه های پیش‌گیری قبل از درمان بدون توجه به سیستم‌های جمع آوری و دفع مواد زاید كه مسبب اصلی آلودگی در شهرها و روستاهای كشور است، امكان پذیر نیست. اشاعه بیماری كیست هیداتیك، بروز گهگاه وبا، انواع بیماری‌های پوستی همچون لیشمانیوز و سلسله بیماری‌های سرطان‌زا و سكته های نابهنگام در جوامع كنونی كه معمولا به مواد فساد پذیر و پس مانده های شیمیایی محیط زیست نسبت داده می‌شود ماحصل تداخل صدها نوع مواد سمی و عفونت‌زا با زباله های شهری و انتشار آنها در آب، خاك و هوای زندگی روزمره ماست. علیهذا به منزله بهبود مدیریت مواد زاید جامد و اجرای اهداف بهداشتی اقتصادی كشور گفتار حاضر به صورت فشرده، كلیاتی از موارد آلودگی و طبقه بندی مواد زاید جامد را با توجه خاص به سیستم‌های جمع آوری، دفع و بازیافت مواد، مورد بحث قرار می‌دهد كه امیدوار است مورد توجه علاقمندان بویژه دانشجویان عزیز و مسئولین محترم بهداشت محیط كشور قرار گیرد.
1 ـ خطرات ناشی از دفع زباله به طریق غیر بهداشتی
اصول بهداشت و بهسازی محیط، در هر شهر ایجاب می‌كند كه زباله ها در حداقل زمان از منازل و محیط زندگی انسان دور شده و در اسرع وقت دفع گردند. پیدایش این ایده (دفع بهداشتی زباله در محیط زیست) در قرن نوزدهم میلادی به مشابه یك دستورالعمل بهداشتی، شهروندان را به رعایت آن ملزوم می‌ساخت.
اهمیت دفع بهداشتی زباله ها موقعی بر همه روشن خواهد شد که خطرات ناشی از آن ها بخوبی شناخته شود .زباله ها نه فقط باعث تولید بیماری، تعفن و زشتی مناظر می گردند، بلکه می تواند به وسیله آلوده کردن خاک،آب و هوا خسارات فراوانی را ببار آورند. به همان اندازه که ترکیبات زباله مختلف است، خطرات ناشی ار مواد تشکیل دهنده آن ها نیز می تواند متفاوت باشد.جمع آوری ،حمل و نقل و آخرین مرحله دفع این مواد بایستی به طریقی باشد که خطرات ناشی از آن ها در سلامتی انسان به حداقل ممکن کاهش یابد.
راجع به خطرات حاصل از زباله های شهری و صنعتی باید گفت که در کلیه منابع علمی و کتب مربوطه همواره اشاره با ابتلای انسان ها نبه بیماری های گوناگون شده است. در کتب علمی تعداد باکتری های مختلف موجود در خاکروبه خیابان خا از 2 تا 40 میلیون به صورت خاص و از 50000 تا 10 میلیون بطور عموم در هر گرم برآورده شده است.این تعداد باکتری می تواند به سادگی موجب بروز بیماری های گوناگونی گردند. مخصوصا اینکه در این مواد انواعی از باكتری‌های مولد وبا، تیفوس و كزاز بطور مسلّم و صریح تشخیص داده شده است. شایان ذكر است كه سابقا فضولات حیوانی (پهن گاو و اسب) قسمت عمده ای از خاکروبه های خیابانی را تشکیل می داد. این حالت هم اكنون نیز در پاره ای از روستاها و شهرهای كوچك مشاهده می‌شود.
1 ـ 1 ـ مگس
خطرات ناشی از وجود مگس برای انسان و عموم حیوانات اهلی بر همه روشن است، مگس خانگی (Mussca domestica) مخصوصا از نظر انتشار بسیاری از باکتری های بیماریزا قابل اهمیت می باشد.اصولا بیش از 40-50 هزار نوع مگس در این زمان شناسایی شده ولی نام گذاری همه آن ها به اتمام نرسیده است. بر اساس مطالعات انجام شده در صحرا و آزمایشگاه انتشار بسیاری از امراض همچون اسهال‌های آمیبی و باسیلی، تراخم، حصبه و شبه حصبه، وبا، سِل، جذام، طاعون و سیاه زخم به وسیله مگس امكان پذیر است. این حشره به وسیله پُرزهای چسبنده و مژك‌های فراوان بدن خود با نشستن بر روی مدفوع انسان و حیوان و بسیاری از كثافات و زباله ها میكروب‌های مختلف را از طریق تماس مستقیم بدن انسان و یا اغذیه مورد نیاز او به محیط زندگی وارد نموده و به طور مكانیكی باعث انتقال بیماری‌ها به موجود زنده دیگری می‌گردد.
ساختن مستراح‌های بهداشتی در شهر و روستا و حفظ محیط زیست از پِهِن و دیگر فضولات فساد پذیر انسانی و حیوانی نیز از جمله عواملی است كه باعث جلوگیری از تولید و رشد لارو مگس خواهد شد. مواد زاید صنعتی اعم از فرآورده های گیاهی، میوه ها، فضولات كشتارگاه ها و غیره چه در شهرها و چه در مراكز تولید و مصرف می‌تواند محل پرورش لارو (كرمینه) مگس قرار گیرد. در صورتی كه روش دفع زباله به صورت تلنبار كردن در فضای آزاد باشد كرمینه مگس در داخل زباله كه از نشر حرارت، رطوبت و مواد غذایی مناسب ترین محیط به شمار می‌رود رشد و نمو كرده و پس از رسیدن زمان بلوغ به منازل و اماكن مجاور پرواز می‌نماید. قدرت پرواز مگس تا حدود 20 کیلومتر مشخص شده است(2).
1 ـ 2 ـ جوندگان
سالم سازی محیط بخصوص كنترل زباله ها چه در امر جمع آوری و چه در دفع بهداشتی آنها مفیدترین راه مبارزه با جوندگان می‌باشد و بدیهی است كه یكی از خطرناكترین مضرات عدم توجه به دفع زباله نشو و نما و انتشار موش در شهرها است. خطر ازدیاد موش در شهرها را نمی‌توان به سادگی با هیچ بودجه ای جبران نمود. موش‌های خانگی و جوندگان دیگر به طرز وسیع و دامنه داری در جهان پراكنده و در جوار انسان‌ها زندگی می‌كنند. از این نظر اینگونه موجودات بالقوه ناقل بسیاری از بیماری‌های انسانی هستند. ناراحتی‌های حاصل از موش‌ها از یك گاز گرفتگی ساده تا تب تیفوس و طاعون متفاوت است. بیماری لپتوسپیروز در نتیجه تغذیه مواد غذایی آلوده به مدفوع موش بیمار و با استحمام در آب آلوده و یا در تماس مستقیم با موش آلوده، به وجود می‌آید. موش می‌تواند در انتقال بیماری‌هایی چون اسهال آمیبی و انتقال كرم كدو و تریشین نیز به طور غیرمستقیم، نقش مهمی ایفاء كند. موش و سایر جوندگان برای تولید مثل و ازدیاد جمعیت خویش به سه چیز احتیاج دارند، غذا، آب و پناهگاه كه هر سه در اغلب موارد در زباله های شهری وجود دارد.
1 ـ 3 ـ آلودگی‌های آب
آب شرط اصلی ادامه حیات در جهان است، كلمه آبادانی در زبان فارسی از آب گرفته شده كه خود عامل مهمی در جهت عمران و بهسازی مناطق كشور به شمار می‌رود. سرعت افزایش جمعیت، بهبود سطح بهداشت و پیشرفت‌های صنعتی در سطح جهان بیش از پیش باعث محدود شدن منابع آب شده است، اما باید قبول كرد كه دنیا تشنه است و این تشنگی یك تصور شاعرانه و خیال نیست بلكه یك حقیقت مسلم است.
در كشور ما مسئله كمبود آب مخصوصاً چه در امر صنعت و چه در امر كشاورزی مشكلات فراوانی را به بار آورده است. مصرف زیاد از حدّ آب در شهرها و اسراف‌های بی رویه در هر زمینه نیز تشدید كننده این مشكل است. گرمسیر بودن مناطق مختلف كشور و عدم وجود منابع آب كافی از یك سو و عدم كنترل آلودگی آب به وسیله تخلیه فاضلاب‌ها و زباله های شهری و صنعتی از سوی دیگر تاثیر زیانبخشی در اقتصاد و بهداشت جامعه ما دارد. همچنین تخلیه مواد زاید جامد و مایع (زباله و فاضلاب‌ها) در محیط به وسیله جاری شدن آب‌های سطحی اعم از جویبارها، رودخانه ها و دیگر آب‌های حاصل از بارندگی به نقاط مختلف موجب انتشار آلودگی می‌گردند و این در حالیست كه متاسفانه در بعضی از شهرهای ما دفع بی رویه زباله اكثرا به وسیله تخلیه مواد به جویبارها صورت می‌گیرد و یا دفن غیر بهداشتی آن در سراشیبی‌ها و دیگر اماكن كه مخالف ضوابط حفاظت آب‌های زیرزمینی است انجام می‌شود كه از نظر بهداشت محیط كاملاً خطرناك است. مخصوصاً اینكه محل تخلیه و یا دفن در خاك‌های سبك شنی و یا در حوالی رودخانه ها و چشمه سارها باشد.
1 ـ 4 ـ آلودگی خاك
زباله های شهری که خود ترکیبی از فضولات انسانی و حیوانی و بسیاری دیگر از مواد زائد صنعتی و کشاورزی است، متاسفانه در آخرین مرحله دفع به خاک و یا آب منتقل می شوند. کالاهای مصنوعی که از مواد پلاستیکی ساخته شده اند پس از استعمال به صورت مواد زائد تجزیه نشدنی در زباله انباشته و در خاک باقی می‌مانند زیرا پلیمرهای مصنوعی(نایلون) برعکس پلیمرهای طبیعی موجود در پشم و پنبه به علت نبودن آنزیم ویژه، سال ها جهت تجزیه در طبیعت به صورت خام و بدون تغییر باقی می‌ماند. این مواد خود خللی در تبادل آب و هوا و دیگر عكس‌العمل‌های فیزیكی و شیمیایی خاك بوجود می‌آورند. مجاورت و یا احاطه شدن ریشه گیاهان بوسیله مواد پلاستیكی در خاك سبب نرسیدن آب و غذا به ریشه گیاه شده و در طی زمان در اطراف ریشه حرارت، رطوبت و خواص شیمیایی كاملاً غیرمتعادلی بوجود می‌آورند كه موجب ضعف رشد و یا خشكی گیاه می‌شوند. وجود انواع مختلف قوطی‌های كنسرو، لاستیك‌های مستعمل، لاشه های اتومبیل، فضولات بیمارستان‌ها و مواد شیمیایی كارخانه ها كه هم اكنون در اغلب شهرها جزو لاینفك زباله های شهری هستند به خارج از شهر در دامان طبیعت پراكنده و یا دفن می‌شوند. نتیجه این عمل، تجزیه هایی است كه طی سالیان دراز خطرات مهیبی را در آب و خاك منطقه بوجود آورده و موجب بیماری‌های گوناگونی در انسان و حیوان و كلیه موجوداتی كه در آن منطقه زندگی می‌كنند می‌شود.
ازجمله امور متداول در استفاده مجدد از زباله های شهری، تهیه كمپوست است كه هم اكنون در بسیاری از شهرهای پیشرفته دنیا معمول است. در ایران متاسفانه بدون مطالعه در سیستم تهیه كمپوست، نوع كمپوست و امكانات مصرف، اقدام به تاسیس كارخانه هایی شده است كه نتایج حاصل، مطلوب نبوده و آلودگی‌های محیط جامعه شهری و روستایی ما را تشدید می‌نماید. امروزه به علت پیشرفت صنایع سنگین و مصرف زیاده از حد فلزات سنگین كه از راه هوا و زمین و آب وارد و خسارات زیادی را به بار می آورند.Lenihan و Wainered عقیده دارند که امروزه بیش از 60 ماده شیمیایی در صنایع،مورد استفاده قرار می گیرند که نقش آنها در سیستم های حیاتی گیاه و حیوان،ناشناخته است.ازدیاد فلزات سنگین مثل جیوه ،سرب، كادمیوم و آرسنیك در كمپوست و در نتیجه در خاك، باعث مسمومیت‌های زیاد و بیماری‌های گوناگونی در انسان می‌شود.
1 ـ 5 ـ آلودگی هوا
در این زمینه گفته می‌شود احتراق مواد پلاستیكی كه متاسفانه امروزه به میزان فراوانی در زباله ها وجود دارند صرفنظر از تولید دیوكسین‌ها گازهایی همچون گاز كربنیك، انیدرید سولفوره، گازهای سمّی كلره و غیره می‌نماید كه فوق‌العاده خطرناك بوده و موجب آلودگی شدید هوا می‌گردند.
شایان ذكر است كه در مناطقی كه مبادرت به ایجاد زباله سوز می‌شود تعبیه هواكش‌های طویل و فیلترهای ویژه ای كه طبق ضوابط محیط زیست قادر به جلوگیری از آلودگی‌های هوا باشند از ضروریات امر است.
گازهای حاصل از تخمیرهای هوازی و غیر هوازی در مراكز دفن زباله قادرند به طبقات زیرین خاك نفوذ كرده و اختلالاتی در خاك‌های زراعی به وجود آورند. طبق مطالعات انجام شده در نواحی نزدیك به جایگاه های دفن زباله میزان گاز متان (CH4) تا حدود 60 درصد و گاز کربنیک(CO2) حداکثر تا 30 درصد تایید شده است که قطعا در جلوگیری از رشد و نمو صحیح گیاهان منطقه بی تاثیر نیست .
2 ـ طبقه بندی مواد زاید جامد
عبارت مواد زاید جامد (solid wastes) به مجموعه مواد ناشی از فعالیت های انسان و حیوان که معمولا جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیر قابل استفاده دور ریخته می‌شوند اطلاق می‌گردد. این تعریف به صورت كلی در برگیرنده همه منابع، انواع طبقه بندی‌ها، تركیب و خصوصیات مواد زاید بوده و به سه دسته كلی زباله های شهری، زباله های صنعتی و زباله های خطرناك تقسیم می‌گردند :
2 ـ 1 ـ زباله های شهری
در نشریات و كتب از تعاریف و طبقه بندی‌های مختلفی برای توضیح اجزاء مواد زاید جامد شهری استفاده شده است. تعاریف ارائه شده در زیر می‌تواند به عنوان یك راهنما برای شناسایی اجزاء مواد زاید شهری مورد استفاده قرار گیرد (2).
زایدات غذایی
به قسمت فسادپذیر زباله كه معمولا از زایدات گیاهی، تهیه و طبخ و یا انبار كردن مواد غذایی به دست می‌آید، اطلاق می‌شود. كمّیت پس مانده های غذایی در طول سال متغیر بوده و در ماه های تابستان، كه مصرف میوه و سبزی بیشتر است، به حداكثر می‌رسد. پس مانده های غذایی مهمترین قسمت زباله است، چرا كه از یك سو به دلیل تخمیر و فساد سریع، بوهای نامطبوع تولید كرده و محل مناسبی برای رشد و تكثیر مگس و سایر حشرات و جوندگان است و از سوی دیگر به دلیل قابلیت تهیه کود از آن (کمپوست) حائز اهمیت است. قابل ذکر است که میزان پس مانده های فسادپذیر در زباله های شهری ایران بین 35 تا76 درصد گزارش شده است.
جهت دریافت فایل کنترل بهداشتی مواد زاید جامد شهری لطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 3,900 تومان
برچسب ها : کنترل بهداشتی مواد زاید جامد شهری , دانلود کنترل بهداشتی مواد زاید جامد شهری , مواد زاید , کنترل بهداشتی مواد زاید , علوم اجتماعی , زباله های خانگی , مواد زاید جامد شهری , زباله های شهری , زباله های شهری , آلودگی هوا , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , پایان نامه , دانلود پروژه