دسته: علوم انسانی مقاله بررسی زراعت ذرت در 51 صفحه ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
مقاله بررسی زراعت ذرت در 51 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه..................................................................................................................... 2
1- ذرت................................................................................................................. 6
1-1. منشاء و تاریخچه ذرت................................................................................ 6
2-1. اهمیت محصول ذرت................................................................................... 7
3-1. طبقه بندی ذرت............................................................................................ 8
4-1. ویژگیهای انواع ذرت.................................................................................... 10
5-1. فنولوژی ذرت.............................................................................................. 11
1-5-1. جوانه زنی و سبز كردن ذرت................................................................. 11
2-5-1. مرحله سبز كردن تا ظهور گل آذین نر................................................... 12
3-5-1. مرحله تشكیل گل آذین نر تا ظهور تارهای ابریشمی.............................. 12
4-5-1. مرحله تشكیل تارهای ابریشمی تا رسیدن دانه....................................... 13
6-1. رشد و نمو................................................................................................... 13
1-6-1. رشد اندام های رویشی........................................................................... 13
1-1-6-1. ریشه................................................................................................... 13
2-1-6-1. برگ.................................................................................................... 14
2-6-1. رشد اندام های زایشی............................................................................ 14
7-1. خاك مناسب ذرت........................................................................................ 15
8-1. دمای موردنیاز............................................................................................. 15
9-1. رطوبت موردنیاز.......................................................................................... 16
10-1. تنشهای محیطی.......................................................................................... 17
11-1. خشكی و تنش خشكی................................................................................ 18
12-1. اثرات عوامل طبیعی اقلیمی بر روی نیاز آبی گیاهان................................. 19
13-1.اثرات فیزیولوژیك تنش آب......................................................................... 21
14-1. تنش خشكیدر مرحله رشد رویشی گیاه ذرت .......................................... 25
15-1.تنش خشكی و رشد زایشی ذرت ............................................................... 27
16-1. تنش خشكی و اثرات آن بر روی عملكرد و اجزاء عملكرد........................ 29
17-1.سایر صفات مرتبط با خشكی..................................................................... 33
1-17-1.محتویات نسبی آب برگ (RWC)............................................................ 33
2-17-1. پایداری غشای سیتوپلاسمی................................................................. 34
18-1. مكانیزمهای مقابله با تنش های خشكی...................................................... 36
1-18-1. مقاومت به خشكی................................................................................. 36
2-18-1.فرار از خشكی....................................................................................... 36
3-18-1.اجتناب از خشكی.................................................................................... 37
4-18-1. صفات مرتبط با اجتناب از خشكی........................................................ 37
7-4-18-1. مكانیزم های روزنه ای.................................................................... 37
2-4-18-1. افزایش بازده فتوسنتزی.................................................................. 38
3-4-18-1. كاهش مساحت برگ......................................................................... 39
4-4-18-1. وفور ومحل روزنه ها...................................................................... 39
5-4-18-1. سیستمهای كارآمد ریشه................................................................. 39
6-4-18-1. نسبت زیاد ریشه به شاخه............................................................... 40
5-18-1. تحمل خشكی......................................................................................... 40
6-18-1. مكانیزم های تحمل خشكی.................................................................... 40
1-6-18-1. اجتناب از صدمات ناشی از كاهش رشد......................................... 40
2-6-18-1. تحمل در مقابل گرسنگی.................................................................. 41
3-6-18-1. اجتناب در مقابل از بین رفتن پروتئین ها......................................... 41
19-1. چگونگی ازریابی مقاومت به خشكی.......................................................... 41
20-1. تنش خشكی و شاخص برداشت................................................................ 42
21-1. كارایی مصرف آب.................................................................................... 43
مقدمه
خشكی، خطری جدی برای تولید موفق ذرت در سراسر جهان محسوب می شود. منابع آب شیرین در جهان محدوده بوده، و با افزایش جمعیت جهان نیاز به استفاده از آب بیشتر می شود و لذا منابع آب بطور فزآینده ای مورد تهدید قرار گرفته، و از آنجاكه بخش كشاورزی عمده ترین مصرف كننده آب بشمار میرود، هر گونه صرفه جویی در این بخش كمك مؤثری به تولید بهینه محصولات زراعی خواهد كرد (20). با در نظر گرفتن روند افزایش جمعیت جهان كه طبق پیش بینی های سازمان ملل، این جمعیت در سال 2050 میلادی به 4/14 میلیارد نفر خواهد رسید (59) . بنابراین ضرورت تولیدات غذایی جهت تامین نیازهای مرتبط امری اجتناب ناپذیر است.
ذرت گیاهی است گرمسیری كه بدلیل ویژگیهای زیاد از جمله قدرت سازگاری با شرایط اقلیمی گوناگون مورد توجه تولید كنندگان قرار گرفته بطوریكه ذرت از نظر سطح زیر كشت مكان، زراعت آن بعنوان یك گیاه پر محصول جهت تأمین كالری مورد نیاز بشر بطور مستقیم و غیر مستقیم از اهمیت ویژه ای برخوردار است . تولید ذرات در جهان در سال 2002 ، 589/189/602 تن بود . حدود 17 درصد سطح زیر كشت جهانی ذرت آبیاری می شود كه از این مقدار حدود 40 درصد مواد غذایی حاصل می شود ( 8 و 40 ).
در ایران تقریباً 70 درصد مساحت كشور را اقلیم خشك و نیمه خشك شامل می شود كه متوسط بارندگی سالیانه آنها كمتر از 300 میلیمتر است (8)
از آنجائیكه مرحله گلدهی ذرت به عنوان حساسترین مرحله رشد و نمو ذرت با گرم ترین ماه سال ( تیرماه ) مطابقت دارد و معمولاً نزولات آسمانی در این موقع از سال رخ نمی دهد و از طرفی حداكثر نیاز آبی محصولات رایج منطقه ( پنبه ، چغندر قند ، گوجه ) به همین زمان ارسال مربوط می شود و ظرفیت شبكه های آبیاری ، زراعت را در وضعیتی قرار داده كه فواصل آبیاری ذرت طولانی شده و عملكرد كاهش می یابد . ذرت در آب و هوای نیمه خشك مدیترانه ای برای نیل به عملكرد دانه بالا نیاز به آبیاری تكمیلی دارد (61)
خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی زیادی ، در مقاومت به خشكی موثر هستند كه به عنوان شاخص های مورد انتخاب توصیه شده اند . برای مثال بسته شدن روزنه ها ، كاهش سطح برگ ، افزایش كارایی فتوسنتز ، رسوب چربیها ، توسعه سیستم ریشه ای ، مقاومت در برابر انتشار گازها ، تغییر در مقدار تركیبات آلی ، قندی و ازته ،اسید آمینه پرولین ، تنظیم پتانسیل اسمزی ، تغییرات سرعت رشد نسبی ، و سرعت رشد محصول از این جمله می باشند (12) .
با توجه به خصوصیت اصلی زراعت در مناطق با محدودیت منابع آبی و لزوم گسترش سطح زیر كشت با هدف افزایش محصولات زراعی در این مناطق ، و با توجه به اینكه آبیاری یكی از نیازهای مهم تولیدات كشاورزی محسوب می شود . دستیابی به ژنوتیپ های محتمل به شرایط دشوار با كارایی بالای مصرف آب ضروری بنظر می رسد .
بنابراین شناسایی مراحلی از رشد كه در آنها به آب كمتری نیاز است و حذف آبیاریهای غیر ضروری و نیز تعیین مراحل حساس به قطع آب و همچنین یافتن ژنوتیپ های محتمل به تنش آبی باعث افزایش كارایی مصرف آب همراه با افزایش سطح زیر كشت و نهایتاً عملكرد اقتصادی خواهد شد . مطالعات جدی پیرامون شرایط نامساعد محیطی و عكس العمل گیاهان نسبت به آنها از سال 1941 در دنیا شروع شده است (11).
1-ذرت :
1-1-تاریخچه ذرت :
مبداء اولیه ذرت به طور دقیق مشخص نیست . زیرا اجداد وحشی آن شناخته نشده است (71).
فرضیه های زیادی در باره طرز پیدایش ذرت وجود دارد . یكی از این فرضیه ها این است كه ذرت ممكن است از یك گونه یك ساله وحشی بنام تئوسینت یا تریپساكم به وجود آمده باشد . فرضیه دیگر اینكه ذرت احتمالاً از تلقیح طبیعی تئوسینت با تریپساكم بوجود آمده است و تئوری جدید این است كه این گیاه از ذرت غلاف دار به دست آمده باشد (21و32).
منشاء اولیه ذرت آمریكای مركزی است . قبل از كشف قاره جدید ذرت اصلی ترین زراعت جهت تأمین مواد غذایی در آمریكای مركزی و شمالی و جنوبی بوده است . بررسی های سنگواره ای نشان داده است كه ذرت حدود 4500 سال قبل از میلاد مسیح به صورت یك گیاه زراعی در مكزیك مكشت گردیده است . والدن سه مبداء اولیه برای ذرت ذكر كرده است( پرو ، مكزیك ، گواتمالا ).
و ایلوف مبداء اولیه ذرت را جنوب مكزیك ، آمریكای مركزی ، آمریكای جنوبی ذكر كرده است .
ذرت به دلیل ویژگیهای زیاد از جمله قدرت سازگاری با شرایط اقلیمی گوناگون در دنیا گسترش یافت . در حال حاضر بیش از 140 میلیون هخكتار از اراضی دنیا به كشت ذرت اختصاص یافته است . از نظر سطح زیر كشت رتبه سوم و از نظر تولید و عملكرد رتبه او ل را در بین غلات به خود اختصاص داده است (21و32).
هم اكنون ایالات متحده آمریكا ، كشورهای اروپای شرقی ، روسیه ، چین ، و آرژانتین كشورهای عمده تولید ذرت در جهان محسوب می شوند . ایالات متحده آمریكا مهمترین صادر كننده و ژاپن و كشورهای اروپای غربی عمده ترین وارد كننده آن هستند (21).
2-1- اهمیت محصول ذرت
ذرت بـه دـلیل ویژگیهای بسیار زیاد خود ، به دویژه به دلیل قدرت سازی با شرایط اقلیمی گوناگون ، بسیار زود در تمام دنیا گسترش یافت و مكان سوم را بعد از گندم و برنج از نظر سطح زیر كشت به خود اختصاص داد . ذرت علاوه بر آنكه یك علوفه مطلوب برای گندم می باشد . از نظر تامین انرژی نیز بی نظیر است و به همین دلیل امروزه در تغذیه مرغ به عنوان یك غذای پر انرژی دارای اهمیت بسیار زیاد است ذرت در صنایع كاغذ سازی ، مقوا سازی ، استفاده می شود . و همچنین از چوب بلال در تهیه اسید استیك ، قطران و فورفورال كه در صنایع رنگ و لاستیك سازی به كار می رود استفاده می شود (32).
ذرت به دلیل اهمیت آن در تغذیه طیور و تولید مرغ و تخم مرغ مورد توجه وزارت كشاورزی بوده و تولید آن طی سالهای 1380 –1371 از رشد خوبی برخوردار بوده ، بطوریكه سطح زیر كشت از 60 هزار هكتار به 218 هزار هكتار افزایش چشمگیری داشته است (6). از جمله پتانسیل های دیگری كه باعث گردیده است كه این گیاه به مقدار بسیار زیادی گسترش یابد . عبارت است از سازگاری وسیع كـه بـه مـوجب آن، امروزه ذرت در سطح وسیعی از مناطق پست تا مناطق مرتفع ( تا ارتفاع 3960 متری در سلسله جبال آند ) و عرض های جغرافیایی متفاوت ( حدود 35 درجه جنوبی در شیلی و 58 درجه شمالی در روسیه و سوئد ) كاشته می شود . همچنین ذرت به دلیل عملكرد قابل توجه (هر بذر ذرت در شرایط مساعد قادر است بین 400 تا 1000 عدد دانه تولید كند ) ، مقاومت نسبت به خشكی و ورس ، قدرت پذیرش كامل مكانیزاسیون در مراحل مختلف كاشت، داشت و برداشت، پذیرش كشت های متوالی، پوشش بلال ( هر بلال بوسیله پوشش های خود به خوبی از صدمات باران، پرندگان و ریزش محافظت می شود)، كارایی مصرف آب در ذرت بالاست)، سهم عمده و روز افزون در تامین مواد غذایی انسان، و دام، و مصارف صنعتی از دلایل عمده توسعه كشت ذرت در دنیا می باشد
(4 و32)
گیاهان از نظر واكنش با آب به سه دسته تقسیم می شوند(9).
الف-هیدروفیت ها: گیاهان آبزی كه به آب زیادی نیاز داشته و تنها در خاك های اشباع شده از آب می توانند به زندگی ادامه دهند.
ب-مزوفیت ها: به مقدار متوسطی آب نیاز دارند . بیشتر گیاهان در این گروه قرار دارند.
ج-اگزوفیت ها: با مقدار كم آب به زندگی خود ادامه می دهند.
لویت (1980) ابراز می دارد، كه گیاهان با دو روش فرار و مقاومت به خشكی می توانند در شرایط محدودیت آب و یا تنش خشكی زنده بمانند (68).
2-18-1-فرار از خشكی
ساده ترین راه سازگاری به شرایط خشك فرار از خشكی است. در این حالت گیاه دوره زندگی خود را به هنگام وفور آب تكمیل می كند، و ازخشكی فرار می كند. زودرسی یكی از مكانیزمهای فرار از خشكی به وسیله گیاه می باشد(17).گیاهانی كه نمی توانند از دوره های خشكی فرار كنند، اساساً می توانند به طروق اجتناب از خشكی و تحمل خشكی، نسبت به این شرایط سازگارشوند(23).
3-18-1- اجتناب از خشكی
اجتناب از خشكی عبارت است از توانایی گیاه در حفظ بیلان مناسب آبی و آماس مناسب سلولی در شرایط كمبود آب. بنابراین گیاهان با كمك مكانیزمهای اجتناب، دوره های خشكی را بدون اینكه صدمه ببینند، پشت سر می گذارند. اجتناب از خشكی عمدتاً به وسیله خصوصیات مورفولوژیكی و آناتومیكی خاص گیاه صورت می گیرد(23). صفات خشكی پسند، صفات كمی هستند كه در اثر محیط تغییر می نمایند(10). بیلان مناسب آب در شرایط خشك و به دو طریق زیر می تواند حاصل شود(23):
1- ذخیره آب از طریق كاهش تبخیر و تعرق در قبل از خشكی و یا به مجرد بروز تنش كه به اینگونه از گیاهان ، گیاهان ذخیره كننده می گویند(10).
2- از طریق جذب آب به مقدار كافی به طوریكه آب از دست رفته مجدداً تامین گردد. به اینگونه از گیاهان، گیاهان مصرف كننده می گویند (10 و 68).
4-18-1-صفات مرتبط با اجتناب از خشكی:
1-4-18-1- مكانیزمهای روزنه ای:
حدود 90 درصد تعرق از راه روزنه صورت می گیرد. روزنه ها مقدار تلفات آب را از طریق بسته شدن آنها در طی دوره كمبود آب كاهش می دهند. همچنین موجب كاهش میزان فتوسنتزنیز میشود.
بـاز شدن روزنـه ها در نـتیجه افزایش پتانسیل فشاری سلول های محافظ روزنه نسبت به سلول های اطراف روزنه ها می باشد. این آماس، عكس العمل گیاه، نسبت به محرك محیطی است، كه بعضیمواقع این محرك ورود یونهای پتاسیم می باشد، كه بر تنظیم فشار اسمزی اثر می گذارد. بنابراینتنش آب موجب كاهش اندازه شكاف روزنه ها می شود. كه این ممكن است در اثر انتقال اسیدآبسزیك (ABA) از كلروپلاست به آپوپلاستسلول محافظ روزنه باشد، كه متابولیسم یونی و غشای پلاسمایی را تغییر داده، و باعث بسته شدن روزنه ها می شو، و در نتیجه میزان تعرق، كاهش می یابد(91). همچنین مكانیسم دیگر در جهت بسته شدن روزنه ها ، پاسخ به علائم شیمیائی ( احتمالاً ABA ) است كه بوسیله ریشه هایی كه در معرض كمبود آب قرار می گیرند، بوجود آمده و از طریق آوند چوبی به آپوپلاست سلول محافظ منتقل می گردد، و باعث بسته شدن روزنه ها و نهایتاً كاهش تعرق می شود (90). تعداد روزنه ها كه متاثر از ژنوتیپ ها ومحیط می باش، در مقایسه با باز و بسته بودن روزنه تاثیر كمتر بر میزان تعرق می گذارند (13). ثابت شده است، كه همبستگی بالای بین عرض سوراخ روزنه ها و تلفات آب به ازای واحد سطح برگ وجود دارد (26).
2-4-18-1-افزایش بازده فتوسنتزی:
یكی از راهها جهت رفع محدودیت های فتوسنتزی، كه در اثر بسته شدن روزنه ها ایجاد شده و به عنوان وسیله ای جهت افزایش مقاومت در برابر اتلاف آب توسط تعرق عمل می كند، جذب بیشتر CO2 در هر مورد ، كه روزنه ها باز می شوند، می باشد(12). ذرت گیاهی است، با مسیر فتوسنتزی C4 كه دارای آنزیم اولیه كربوكسیل كننده ای است،كه فعالیت بالقوه و میل تركیب آن با CO2 بسیار زیاداست. در حضور چنین انزیمی علیرغم محدودیت نسبی باز شدن روزنه ها و غلظت داخلی كم CO2 ، شدت تثبیت CO2 را می‌توان در حد بالایی حفظ نمود همچنین در گیاهان C4 مواد فتوسنتزی با سرعت از برگ ها به سایر قسمت ها منتقل می شوند،و بدین وسیله از كندی فتوسنتز كه منجر به تجمع مواد فتوسنتزی در برگها می شود، جلوگیری می كنند.
3-4-18-1- كاهش مساحت برگ:
یكی از راههای كاهش تلفات آب در گیاهان از جمله ذرت، قابلیت آنها در كاهش سطح تعرق كننده می باشد. و ساده ترین راه كاهش دهنده سطح تعرق، شاید پیچیدن، و لوله شدن برگها در زمان تنش آب باشد (12). یكی از سازگاریهای مهم گیاه ذرت در هنگام كمبود آب كاهش دادن سطح برگ به منظور كاهش سطح تعرق می باشدكه موجب استفاده بهینه از آب ومواد غذایی در جهت تولید می شود(52و94).
4-4-18-1- وفور و محل روزنه هاك
كـاهش تعداد روزنه ها می تواند موجب تاخیر در شدت كمبود آب گردد. در بعضی گونه ها روزنه ها در حفره هایی در برگ قرار دارند، و این خصوصیت، از طریق محدود نمودن برخورد جریان هوا با برگ، می تواند تعرق را كاهش دهد(12).
5-4-18-1- سیستمهای كارآمد ریشه:
گیاهان عمدتاً از طریق توسعه سیستم ریشه ای و نه از طریق تغییرات ساختمانی، نسبت به شرایط خشك سازگار می شوند، مفهوم سیستم گسترده ریشه علاوه بر رشد عمقی و جانبی ریشه،شامل تراكم ریشه ها در واحد حجم خاك و تعداد ریشه های ظیف ثانویه نیز می شود. از سازگاری های
دیگر بعضی از گیاهان خشكی پسند از جمله ذرت، واكنش آنها به مرطوب شدن خاك از طریق تشكیل سریع ریشه های ثانویه ( ریشه های بارانی ) می باشد. یكی از خصوصیات مهم عده ای از گـیاهان زراعی، قـابلیت واكـنش سریع آنـها بـه تـغییرات مـحتوای رطـوبت، از طـریق رشد سریع ریشه های آنان به طرف منبع رطوبت قابل دسترس می باشد(12).
جهت دریافت فایل مقاله بررسی زراعت ذرت لطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
برچسب ها : تحقیق بررسی زراعت ذرت , پروژه بررسی زراعت ذرت , مقاله بررسی زراعت ذرت , دانلود تحقیق بررسی زراعت ذرت , بررسی زراعت ذرت , زراعت , ذرت